Jak już mówiłam parę razy muszę poruszyć tematy prawnicze z roku 2016-2019. No to tak. Uchodźcy. Temat rzeka. Jednak nie uważam się za kompetentną osobę, żeby poruszać i komentować sprawy "przyjmowania" uchodźców. Skupię się jednak na tym, czym jest azyl? Kto ma u nas w Polsce prawo do Azylu? I gdzie to wszystko jest napisane, żeby wrzucić trochę tekstu prawniczego.
Azyl (łac.: asylum, z gr.: ásylon 'wolny od grabieży; nietykalny’; a- 'bez-' i sýlon ‘prawo zagarnięcia’)– miejsce odosobnienia, ucieczki, schronienia, zwłaszcza dla osób ściganych przez prawo. Znaczenie wywodzi się ze zwyczaju, według którego nie można było wydać przestępcy ukrywającego się w sanktuarium.Azyl prawem człowieka
Powszechna deklaracja praw człowieka w artykule 14 głosi: 1. Każdy człowiek ma prawo ubiegać się o azyl i korzystać z niego w innym kraju w razie prześladowania. 2. Nie można powoływać się na to prawo w przypadku ścigania wszczętego rzeczywiście z powodu popełnienia przestępstwa pospolitego lub czynu sprzecznego z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Amerykańska Konwencja Praw Człowieka (1969) w art. 22.7. Każda osoba ma prawo zwracać się o azyl oraz uzyskać azyl na obcym terytorium, zgodnie z ustawodawstwem danego państwa oraz konwencjami międzynarodowymi, w przypadku, gdy jest ścigana za przestępstwa polityczne lub pokrewne przestępstwa pospolite. 8. W żadnym przypadku cudzoziemiec nie może być deportowany lub odesłany do kraju, niezależnie od tego, czy jest to jego kraj ojczysty, czy nie, jeżeli w tym kraju jego prawo do życia lub wolności osobistej jest w niebezpieczeństwie pogwałcenia z powodu jego rasy, narodowości, religii, statusu społecznego lub przekonań politycznych.
Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów w art. 12.3 Każda osoba będzie miała prawo, w sytuacji, gdy jest prześladowana, zwracać się o azyl oraz uzyskiwać azyl w innych krajach, zgodnie z prawami tych krajów i konwencjami międzynarodowymi.
Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka i Europejska konwencja praw człowieka milczą na ten temat, zabraniają jedynie samowolnego usunięcia obcokrajowca z terytorium państwa – strony.
O tym, kto ma w Polsce prawo do Azylu określa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
1. Cudzoziemcy mogą korzystać z prawa azylu w Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w ustawie.
2. Cudzoziemcowi, który w Rzeczypospolitej Polskiej poszukuje ochrony przed prześladowaniem, może być przyznany status uchodźcy zgodnie z wiążącymi Rzeczpospolitą Polską umowami międzynarodowymi.
STATUS UCHODŹCY W POLSCE
Kto jest uchodźcą ?
W rozumieniu art. 1 Konwencji Genewskiej z 1951 r. oraz Protokołu Nowojorskiego, uchodźcą jest osoba, która spełnia następujące warunki: • przebywa poza swoim krajem pochodzenia, • żywi uzasadnioną obawę przed prześladowaniem ze względu na rasę, religię, narodowość, przynależność do określonej grupy społecznej lub poglądy polityczne, • z powodu tej obawy nie może lub nie chce korzystać z ochrony swojego kraju pochodzenia, • nie zachodzą wobec niej klauzule wyłączające: uchodźcą nie jest osoba, która popełniła zbrodnię przeciw pokojowi, zbrodnię wojenną, zbrodnie przeciw ludzkości, poważne przestępstwo niepolityczne, albo czyn sprzeczny z celami i zasadami ONZ. Prześladowanie należy rozumieć jako poważne naruszenie praw człowieka. Nie każdy przejaw złego traktowania w kraju pochodzenia jest prześladowaniem. Statusu uchodźcy może nie uzyskać osoba, która opuściła swój kraj pochodzenia nie w wyniku prześladowania, ale innych problemów, takich jak ubóstwo, brak pracy, bezdomność, odpowiedzialność karna za popełnione przestępstwo pospolite. Jakie prawa daje status uchodźcy Cudzoziemiec, który został uznany za uchodźcę, nabywa szereg praw. Najważniejsze z nich to: • prawo pobytu w Polsce – uchodźca nie może być wydalony z Polski, poza wyjątkowymi okolicznościami, o których mowa w art. 32 i 33 Konwencji Genewskiej. Cudzoziemcowi, który uzyskał status uchodźcy wydaje się kartę pobytu, • możliwość podróżowania za granicę – uchodźca otrzymuje dokument podróży, nazywany paszportem genewskim, • prawo do pracy – uchodźca może pracować na takich samych zasadach, jak obywatel polski, to znaczy, że nie potrzebuje specjalnego zezwolenia na pracę, • prawo do prowadzenia działalności gospodarczej na takich samych zasadach, jak obywatel polski, 2 • prawo do świadczeń pomocy społecznej, otrzymywania zasiłków rodzinnego, pielęgnacyjnego i wychowawczego, • prawo do nauki w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych (licea, technika), oraz w szkołach wyższych, • prawo do ubezpieczenia zdrowotnego: uchodźca może ubezpieczyć się dobrowolnie w Narodowym Funduszu Zdrowia lub podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, wynikającego z umowy o pracę, • prawo do pomocy integracyjnej, • możliwość ubiegania się o obywatelstwo polskie na korzystniejszych warunkach, niż inni cudzoziemcy. Postępowanie w sprawie o status uchodźcy Status uchodźcy nadawany jest na wniosek cudzoziemca, składany za pośrednictwem Straży Granicznej. Postępowanie w pierwszej instancji prowadzi Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i cudzoziemców i on wydaje decyzje o nadaniu bądź odmowie nadania statusu uchodźcy. Od decyzji Prezesa o odmowie nadania statusu uchodźcy cudzoziemiec może odwołać się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji do Rady do Spraw Uchodźców. Na negatywną decyzję Rady przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. Skargę wnosi się bezpośrednio do Sądu. Należy złożyć oryginał oraz kopię skargi, obie podpisane oraz wpłacić opłatę sądową w wysokości 10 zł (znaczki opłaty sądowej można wykupić w dowolnym sądzie). Skarga powinna wskazywać naruszenia przepisów prawa, do których doszło przy wydawaniu decyzji. (od dnia 1 stycznia 2004 r. na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, właściwego dla Województwa Mazowieckiego). Przepisy postępowania regulują przede wszystkim: ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (od dnia 1 stycznia 2004 r. ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Dodaj komentarz